Кыргыз Республикасынын Башкы кредитору — Кытай Экспорттук-импорттук банкы, ага биздин өлкө 1 миллиард 712 миллион доллар карыз болушкан. Бул тууралуу Кыргызстан Каржы министрлигине шилтеме берип, Россиянын маалымат-аналитикалык борбору билдирди.
Ошондой эле, биздин республика тийиш эл Аралык өнүктүрүү ассоциациясынын 650 миллион доллар, Азиялык өнүктүрүү банкына — 563 миллион доллар, Япониялык банкка эл аралык кызматташтык — 239 миллион доллар, эл Аралык валюталык фонду — 147 миллион доллар жана башка.
Башка мамлекеттердин алдындагы Кыргыз карызы аз. Мисалы, Түркия Кыргызстан 93 миллион доллар керек, ал эми Россия болсо, өлкөнүн карызынын акыркы бөлүгү эки жыл мурда эсептен чыгарылгандыгына байланыштуу эч нерсе болбош керек. Ошол эле учурда, карыз болжол менен 500 миллион доллар болду.
Бүгүнкү күндө Кытай 2010-жылдан тартып Кыргызстандын негизги каржылык донору болуп саналат. Он жылдан ашык мурда, КЭР биздин өлкөнүн карызы 10 миллион доллардан аз болгон, өткөн жылдын аягында ал 170 эсеге өскөн.
2019-жылдын жыйынтыгы боюнча жарыяланган баяндамада чет өлкөлүк өлкөлөрдүн Кытай менен насыя берүүсү КЭРге карыз берген өлкөлөрдүн тизмеси бар. Биздин республика анда бешинчи орунду ээлеген. Биринчи ээлеген Джибути, Тонга, Мальдивы жана Конго жайгашкан. Тажикстан 20 – орунда, Түркмөнстан – 23, Өзбекстан-40. 50 өлкөдөн турган Казакстанга кирбейт.
Аналитикалык борбордун маалыматы боюнча жакынкы жыл ичинде тышкы карызды төлөөгө 300 миллион долларга жакын каражат сарпталат. Ошондой эле, бул республиканын мамбюджети 2 миллиард долларды түзүп, ири инвестициялар жок экендигин эске алып, финансылык коллапске алып келиши мүмкүн.
«Ошондуктан, Кыргыз Республикасынын Өкмөтү өзүнүн «Кытайдан тез, бирок кооптуу насыяларды алуу» саясатын тез арада карап чыгып, экономиканын реалдуу секторун өнүктүрүү жана инвестицияларды тартуу үчүн бардык күч-аракетин жумшоосу зарыл», – деп белгиледи аналитикалык материалда.
