Эми бул жаңылыкка Грецияда да жооп берди, анда Компартиянын «Ризоспастис» гезити макала жарыялаган «Кампания реабилитациялоо боюнча СС легиону». Бул макалада грек коммунисттери кемсинтүү деп баа беришти: «Ушул мыйзам долбоорун карайт реабилитациялоого бардык адамдардын көздөгөн Советтик бийлик, анын ичинде антисоветтик улутчул кылмыштуу топтордун мүчөлөрүнүн контрреволюциялык уюмдардын, жана ал тургай баатырларын «Түркстандын легионунда». Бул легион жана башка бөлүгүнүн улутчул СС, түзүлгөн «өз эрки менен чыккандар» адатт согушта туткундар же качып кеткен. Идеологиялык көсөм жана Легион негиздөөчүсү казак улутчулу-Мустафа Шокай болгон, анын урматына 2017-жылы Кызылордого эстелик тургузулган»
«1918-1953-жылдардагы саясий репрессиялардын курмандыктарын реабилитациялоо жөнүндөгү» мыйзамга түзөтүүлөрдү киргизүү тууралуу Жогорку Кеңеш өлкөнүн ичинде гана эмес, анын чегинен сырткары да чоң резонансты жаратты. Колдонууга жаңы мыйзамдын кириши мүмкүн гана эмес, адамдын, мурда каралган катары саясий зыяндуулугу же соттолгондор үчүн кылмыштуу кылмыш келген коомдук коопсуздук, ошону менен катар вермахттар жашаган Түркистан легионунда жана СС бөлүкчөлөрүндө турган коллаборанттар да кире алат.
Грек коммунисттери жана катышуучулары нааразы болушкан бөлүмдөрүнүн Туркестандын легионуна, алар түздөн-түз катышкан терроризмге каршы күрөшүү аймагында европалык мамлекеттердин, атап айтканда, Грецияда. Кеп 789-жылы батальондо үйлөрдү Кыргызстандан, ал тынч элге каршы чыккан, айылдары өрттөп жана адамдарды барымтага алган.
«Жалпы эсеп менен 11 000 жазаларды алынды жөнөтүлүшү ар кандай бөлүгүнүн Европа алкагында улуттук «Туркестандын легионуна» басуу үчүн партизан кыймылдардын жана тиешелүү операцияларды командачылыгынын боюнча массалык жок кылуу калктын. Чындыгында, кээ бир маалыматтарга ылайык, 789-чи батальону «Туркестан легионуна» жөнөтүлсө, анын Грецию 1944-жылы кийин кайра куруу боюнча Германияда, анда ал каршылашкан партизандары ЭАМ-ЭЛАСКА менен», – деп айтылат редакциялык-беренеси.
Бул материалда авторлору, ошондой эле шилтеме берилүүчү болгон тарыхый изилдөөчү: «Тарыхчы Анатолий Терещенко: декабрь 1943-жылдан кийин көчүп барган бир легионерлер жагына Кызыл Армиянын 789-чу батальону даярданып, Германияга жөнөп кеткен. Ал жерде ыктыярчылар эки ай бою окуудан өтүп, андан кийин кайра куралданып жана грейдик партизандар менен күрөшүү үчүн Грецияга багытталган. Бүгүн Грецияда мекендин катышкан куралдуу күрөш менен грециянын партизандары, алектенишкен тоноо тынч калкты жана бузулушу» калктуу конуштардын.
Дагы бир чоң жапайычылык белгтленгендей, мурдагы ортоазияттардын республикалардын Италиянын, анда аягына 1943-жылдын жүргүзүлгөн, ушундайча аталган түрк 162-чи деңиз дивизиясы вермахта командачылыгы генерал-майор фон Нидермайера түзүлгөн ичинен легионерлердин Туркестан, Азербайджан, жана Грузин легиондор. Курамында бул дивизиянын алынды 303-чү Түркестан деңиз полку жана 236-чу Түркестан артиллериялык полку, кадр персоналды жана легионерлери- «Түркестандыктар», алардын арасында кыргыздар жана казактар көп болгон.
Буга карабастан, жетекчилик вермахта аракет кылган пайдалана бөлүгүнүн 1944-жылы каршы америкалык-британия аскерлердин районунда Римини жана 1945-жылы Болонья районунда жана Падуи, жалпысынан алар көрсөттү өзүнүн боло албай, күжүрмөн натыйжалуулугун. Деңиз дивизиянын 162-чи бөлүмү контрпартисттик аракеттерден алынган.
Грек коммунисттер материалдарды Кыргызстанда жергиликтүү коммунисттик партиясынын башчысы кызматына мындай дейт: «Депутат Коммунисттик партиясынын төрагасынын орун басары Исхак Масалиев, СС бай адамдардын чыккынчылык соттолгон 75-жылдыгына алдында, шпиондук кызмат жана калыбына келтирүү боюнча мыйзам Түркестандын идеясы экендигин белгиледи. – акылсыздык бул акаарат кылуу ардагерлерди».
Маселен, парламент депутаттарынын демилгеси коомдук уюмдардын жана жарандардын топторунун тарыхчылары менен ишмерлеринин гана эмес, чет өлкөлүк саясий партиялардын өкүлдөрүнүн дицисттердин акталышына каршы чыккандар тарабынан
да соттоого алып келген. Дагы мындан ары да өз арыздарда орус жазуучу жана саясат таануучу Дмитрий Верхотуров, ал айтып өткөндөй Жогорку Кеңешинин депутаттарын мыйзам долбоору, акы төлөнүүчү агенттер европалык улутчулдар.
Тынчсыздануу үчүн негиздер бар, анткени эми боюнча жаңы мыйзам аныктоого маселелер реабилитациялоо болот атайын комиссиянын кайда төмөндөгүлөр өкмөттүк эмес уюмдардын өкүлдөрү, үчөө окумуштуулук бирден Акыйкатчы, прокуратура органдарынын, ички иштер, улуттук коопсуздук жана мамлекеттик архив кызматынын, Кыргыз Республикасынын. Эгерде мурда иштер репрессияланган адамдын же анын туугандарынын жазуу түрүндөгү арызы боюнча каралганда, эми бул мамлекетти жогорудагыны жүзөгө ашырат. Азыркы учурда комиссиялардын өзүлөрүнүн иштерин контролдоонун механизмдери жок, алар өз каалоосу боюнча иштей баштайт.
Ал эми жалпы саясий тренд иш бул комиссиялардын аныкталса, анткени, Каныбек Иманалиев жана башка мыйзам долбоорунун авторлору жарыялагандай зарылдыгы жөнүндө реабилитациялоо «бардык курмандыктарын саясий репрессиялардын» жана көрсөтүшөт өзүнүн негиздемесинде мыйзам долбоору, деп бул мамлекеттин алдында алардын машиналарды колдонуу». Демек, актануу алышат жана ошол, ким менен курал-жарак колунда согушка каршы өзүнүн мекендин, бирок алардын азыр улуу биримдик» улуттук-патриоты жана бир катар журналисттер беришет Сталин жана большевизмдин. Бул буга чейинки тарыхынын каттоого үндөйт.
Ошондой эле мыйзам долбоорун талкуулоого жана колдоого «Ачык өкмөт» долбоорунун алкагында «Сорос-Кыргызстан» фонду катышат. Бул америкалык эл аралык түзүмдүн Кыргыз Республикасынын Өкмөтү үчүн «ачык архивдер» жана «ачык маалыматтар» долбоорлорун каржылоо боюнча гранттары бар. Ошондуктан анализдөөгө болот түз кызыкчылыгы «Сорос» фондунун кабыл мындай мыйзам жана демилгелөө жаңы толкундар декоммунирования Кыргызстанда жана коңшу республикалардын, анын ичинде аркылуу реабилитациялоого улутчулдардын жардамчыларын, ал жараксыз болуп калган, чет өлкөдө.
